

Gwlad Offa
Teg yw dweud nad oedd Offa, Brenin Mersia yn yr 8fed ganrif, yn hoff iawn o’i gymdogion Cymreig.
Yn wir, fe aeth i gryn drafferth i adeiladu clawdd yr holl ffordd ar hyd y ffin rhwng Cymru a Lloegr er mwyn cadw’r Cymry oddi ar ei dir.
Clawdd Offa bellach ydy heneb hiraf Prydain – a’r ysbrydoliaeth ar gyfer un o’i llwybrau cerdded mwyaf poblogaidd. Er, mae’n annhebygol y byddai’r Brenin Offa yn hoff o hyn.
Yn sicr, nid yw’r Clawdd 177 milltir o hyd, sy’n rhedeg o Gas-gwent i Brestatyn, yn cadw Cymru a Lloegr ar wahân bellach, ond yn hytrach yn eu huno mewn pleser pur sydd i’w gael o’r tirwedd anhygoel a elwir yn Wlad Offa.
Mae rhwydweithiau o lwybrau march, llwybrau porthmyn a llwybrau tawel yn llifo oddi ar y prif lwybr i’r cefn gwlad cyfagos – o lwybrau trawiadol y Mynyddoedd Du i’r dolydd tawel ger afonydd Gwy a Hafren.
Mae hyn yn golygu na all y rhan fwyaf o gerddwyr Llwybr Clawdd Offa lwyddo i adael Canolbarth Gymru. Nid â lleoedd fel Castell Powis i’w darganfod a digwyddiadau fel Gŵyl Lenyddiaeth y Gelli i’w cadw’n brysur.
Nid yw’n hawdd cau’r carrai ar eich esgidiau unwaith eto wedi i chi fwynhau pryd o fwyd bendigedig mewn tafarn leol a chysgu’r nos mewn gwely clyd. Mae bron yn amhosib gadael y trefi marchnad atyniadol fel Trefaldwyn, Llanandras a’r Trallwng gyda’u llu o siopau bach annibynnol i’ch denu.
Mae Canolfan Gwybodaeth Clawdd Offa yn Trefyclo, yr unig dref ar y clawdd ei hun, yn barod i gynnig unrhyw wybodaeth i chi am y llwybr. A thu allan i’r dref mae coedwig lle mae’r ddraig olaf yng Nghymru yn cysgu. Ewch i gael gweld.

Trefi Gwlad Offa

Hay-on-Wye
Mae'r Gelli Gandryll i'r dwyrain o Dulas Brook – sy'n ei gwneud yn Gymreig yn swyddogol tua chant o fetrau. Ond nid yw'n perthyn i Gymru na Lloegr mewn gwirionedd. Mae'n perthyn i'r byd.

Presteigne
Mae Clive Aslet yn awdurdod blaenllaw ar Brydain a'i ffordd o fyw. Ef oedd golygydd Byw mewn Gwlad ac mae'n ysgrifennu'n rheolaidd ar gyfer y Daily Telegraph a'r Sbtatwr. Geilw Syr Max Hastings ef yn "ddyn eithriadol o feddylgar a rhugl" tra bod David Dimbleby yn ei gael yn "siarmio, erudite a difyr".

Knighton
Yn ôl yn yr wythfed ganrif, roedd y Brenin Offa o Mercia yn cael llond bol ar ei gymdogion anwrus. Y dyddiau hyn efallai y byddai wedi plannu gwrych leylandii. Ond y broblem i Offa oedd mai ei gymdogion oedd y Cymry cyfan.

Welshpool
Mae pobl yn meddwl yn fawr yn y Drenewydd. Dros y blynyddoedd mae'r dref wedi cynhyrchu sosialydd cyntaf Prydain, dyfeisiwr archeb post a dwy chwaer a oedd yn cronni un o gasgliadau celf preifat gorau'r byd.

Montgomery
Gall Trefaldwyn fod yn fach ond mae wedi'i ffurfio'n berffaith. Yn wir, petaech yn dylunio eich tref farchnad ffantasi eich hun o'r newydd, efallai y bydd gennych rywbeth tebyg iawn i Drefaldwyn yn y pen draw.
